Trượt Patin – Roller Sports là môn thể thao đa dạng thể loại tập luyện, phù hợp với nhu cầu và sở thích của nhiều đối tượng khác nhau.
1. Trượt Patin nghệ thuật – Slalom
Nội dung này gần giống với thể loại trượt băng nghệ thuật. Tuy nhiên, VĐV tập luyện Slalom có thể tập trên nền bê-tông hoặc nền gỗ. Bài trình diễn Slalom phải được thực hiện bằng cách đi qua các hàng cốc; khoảng cách các cốc 50cm, 80cm, 120cm (mỗi hàng 20 cốc). VĐV phải trình diễn các kỹ thuật đẹp mắt kết hợp với tiết tấu nhạc trong thời gian 80-100 giây. Người tập thể loại này có thể đạt được nhiều lợi ích như khả năng uyển chuyển, dẻo dai và linh hoạt.
Giày Patin phù hợp với môn Slalom
Người tập sẽ sắp xếp bánh theo kiểu Full Rocker: 2 bánh giữa to, 2 bánh ngoài nhỏ. Hiện nay có 1 số loại Frames Auto Full Rocker, bạn chỉ cần lắp bánh có kích thước bằng nhau. Xem thêm cách sắp xếp bánh xe Patin tại đây.
Giày Patin chuyên cho thể loại Slalom được sử dụng nhiều nhất hiện nay là SEBA. Giày Patin SEBA chất lượng tốt và được thử nghiệm bởi các VĐV hàng đầu thế giới trước khi xuất xưởng. Hiện nay, Flying Eagle cũng đã cho ra giày Patin cao cấp Drift, phù hợp luyện tập Slalom.
Trong thể loại Slalom còn có 3 nhánh khác
- Speed Slalom: VĐV sẽ trượt qua hàng 20 cốc bằng 1 chân, tính thành tích thời gian.
- Pair Slalom (Jam): Cách thức biểu diễn tương tự với Slalom đơn. Tuy nhiên, với Pair Slalom bài diễn phải được phối hợp từ 2 người trở lên. Thời gian cho một bài diễn từ 160 – 180 giây.
- Battle Slalom: thể loại trình diễn, đấu kỹ thuật Slalom. Mỗi VĐV có 30 giây trong mỗi lượt trình diễn kỹ thuật Slalom.
2. Trượt Patin thắng nghệ thuật – Slide:
Người tập thể loại này sẽ đạt được nhiều lợi ích về sức khỏe, nhanh nhẹn, các phần cơ phát triển tốt hơn. Người chơi phải chạy đà thật nhanh và trình diễn động tác thắng – giảm tốc độ sao cho thật đẹp mắt. Ở thể loại Slide, người tập có thể sắp xếp bánh xe Full Rocker hoặc bánh bằng (Flat); tùy thuộc vào kỹ năng người tập. Loại giày chuyên dụng cũng như thể loại Slalom: Seba, Micro, Flying Eagle, Powerslide, Rollerblade.
3. Trượt Patin mạo hiểm – Aggressive
Đây là môn mạo hiểm cho những người thích cảm giác mạnh. Địa điểm tập có thể là các chướng ngại vật trên đường phố hoặc trong Skatepark. Người chơi có thể nhảy qua các hàng rào, lướt trên các bậc thang, trượt trên các địa hình có cạnh hoặc trên thanh sắt (grind, rail), trượt trong các máng trượt (ramp)… Người tập thể loại này có tinh thần mạnh mẽ. Các cơ phát triển tốt đặc biệt là cơ bụng và khả năng phản xạ nhanh nhẹn. Người tập thường chọn giày Patin Aggressive chuyên dụng (USD, Remz, Razor, Seba, Flying Eagle…). Giày Patin có bánh xe với kích cỡ nhỏ (52-60mm) nhưng bề ngang rộng, có cạnh bằng. Điều này giúp người tập giữ thăng bằng tốt hơn khi thực hiện các động tác tiếp đất (landing).
Lưu ý cho người mới tập: Khi nghiêng người chuyển hướng, do bề mặt tiếp xúc với mặt sàn nhỏ và bánh có độ cứng cao, có thể gây trượt ngã.
Aggressive inline skating có 4 phân nhánh khác nhau
Street – Trượt Patin trên đường phố
Người tập sẽ dùng các chướng ngại vật bắt gặp trên đường phố để thực hiện các kỹ thuật; như nhảy qua các bậc thang, các bề mặt có độ dốc, trượt trên thanh vịn, gờ bê tông, vách tường,… Tính sáng tạo là 1 yếu tố quan trọng giúp cho người tập có thể thực hiện các kỹ thuật mới lạ. Người tập có thể trượt trên các chướng ngại vật mà người khác không nghĩ đến. Họ tạo ra 1 bài trình diễn đẹp mắt không theo khuôn mẫu như khi tập trong Skatepark. Street còn được hiểu đơn giản là trượt dạo quanh đường phố.
Thể loại trượt Patin trong công viên trượt – Skatepark
Khác với Street, Skatepark sẽ có các chướng ngại vật, máng trượt (Ramp) cố định và được sắp xếp theo 1 hướng nhất định. Skatepark giúp cho người tập có thể phối hợp thực hiện liên tục các kỹ thuật. Skatepark có nhiều độ khó khác nhau. Người tập thường cổ vũ cho nhau khi thực hiện được kỹ thuật khó. Không khí ở một skatepark rất sôi nổi và náo nhiêt.
Một số loại máng trượt (Ramp) có trong skatepark
Trong một Skatepark thường có rất nhiều loại ramps khác nhau. Dưới đây là một số loại Ramps và Rail (thanh trượt) thường gặp nhất.
Halfpipe – Trượt Patin mạo hiểm trên Ramp lớn
Loại hình tập luyện chuyên nghiệp trên ramp Half Pipe. Các kỹ thuật nhảy, nhào lộn, xoay người trên không và lướt trên gờ sắt thường được các VĐV thực hiện.
Các hãng giày nổi tiếng cho các thể loại này: USD, Remz, Razor, Rollerblade,…
Skatecross – Trượt Patin đua địa hình
Nội dung này, người VĐV phải kết hợp các kỹ thuật nhảy và tăng tốc vượt qua các chướng ngại vật (đa phần là các máng – sóng trượt) để về đích nhanh nhất. Loại hình này gọi nôm na là “Đua địa hình” hoặc “Đua vượt chướng ngại vật”
4. Trượt Patin tốc độ – Speed:
Người tập thể loại này phải thực sự siêng năng và có kế hoạch tập luyện bài bản để đạt được nhiều lợi ích cho sức khỏe. Bao gồm các lợi ích như: phát triển các cơ chân, tay, bụng, phản xạ linh hoạt và 1 sức khỏe bền bỉ.
Tương tự với các môn đua khác, các VĐV thi đấu với nhau về sức bền, tốc độ và chiến thuật. VĐV cần phải tập đúng động tác để có thể tiết kiệm được sức lực nhiều nhất; nhưng lại có thể trượt đi với tốc độ nhanh và trên quãng đường dài nhất (kỹ thuật quan trọng cho thể loại này là Double Push và Parallel).
Giày Patin cho thể loại Trượt Patin tốc độ Speed
Người tập chuyên nghiệp thể loại này thường chọn loại giày Speed chuyên dụng với cổ giày thấp để đạt được hiệu suất cao nhất cũng như linh hoạt hơn khi tập các kỹ thuật bo cua, tăng tốc, tuy nhiên loại giày này rất khó sử dụng đối với người mới tập.
Các hãng giày có sản phẩm chuyên nghiệp cho thể loại trượt Patin tốc độ: Flying Eagle, Powerslide, Micro, Xtech, Rollerblade, Bont.
5. Trượt Patin đổ dốc – Downhill
Một hình thức trượt xuống dốc với tốc độ cao, kết hợp các động tác slide khi qua cua gấp, người tập nên tập luyện nhuần nhuyễn các kỹ thuật thắng &chuyển hướng parallel trước khi bắt đầu thử sức với các đường dốc. Ở thể loại này, người tập nên trang bị đầy đủ các trang thiết bị bảo hộ tay chân và nón bảo hiểm để đảm bảo an toàn khi tập luyện. Giày nên thiết lập với các bánh đều nhau và kích thước bánh to để giữ thăng bằng tốt khi đi với tốc độ cao.
6. Trượt Patin nghệ thuật – Inline Figure Skating (IFS)
Giống với trượt băng nghệ thuật, IFS có thể xem như bước khởi đầu làm quen trước khi tập thể loại trượt băng. VĐV có thể tập luyện với đôi giày Patin trên nền bê-tông hoặc gỗ. Thể loại này có lẽ là kén người nhất. Người tập thể loại này phải thật sự đam mê, kiên trì và định hướng rõ ràng. Người tập có thể kết hợp các động tác múa Ballet vào bài trình diễn.
Thể loại này rèn luyện cho người tập tính nhẫn nại và tự tin đồng thời thể trạng, vóc dáng cũng sẽ thay đổi sau 1 thời gian tập luyện. Thân hình gọn gàng hơn, phản xạ nhanh nhẹn, linh hoạt và uyển chuyển. Giày Patin chuyên dụng thường là loại có 3 bánh hoặc 4 bánh với bánh giữa to hơn 2 bánh ngoài giúp VĐV có thể thực hiện có thể thực hiện các động tác nhẹ nhàng hơn do giảm lực ma sát giữa giày và sàn diễn.
7. Trượt Patin nhảy hiện đại – Dancing
Thể loại trượt Patin kết hợp nhảy hiện đại kết hợp nhạc
8. Khúc côn cầu Patin – Inline Hockey:
Đây là môn thể thao đối kháng. Môn này thể thức gần giống với Ice Hockey, hai đội dùng gậy để đánh bóng vào khung thành đối phương. Mỗi thành viên của đội đều phải trượt trên giày Patin. Người tập phải trang bị đầy đủ các dụng cụ: gậy, cầu môn, bóng (puck), nón bảo hộ có lưới che mặt, bảo hộ toàn thân, quần áo.
Đội hình thi đấu Inline Hockey (Patin Hockey) bao gồm 5 người mỗi đôi, bao gồm cả thủ môn. Inline hockey có động tác kỹ thuật riêng và chiến thuật thi đấu thông minh.
9. Trượt Patin thể dục – Fitness:
Fitness Skating là thể loại trượt giúp giảm cân, giữ vóc dáng cân đối, giúp giải tỏa căng thẳng. Fitness Skating có thể thay thế cho môn chạy bộ. Trượt Patin giữ dáng giảm thiểu các chấn động tới cơ và khớp hơn so với chạy bộ. Nhưng Fitness giúp đốt cháy nhiều năng lượng hơn chạy bộ. Bổ sung Fitness Skating vào lịch trình luyện tập cá nhân mang lại nhiều lợi ích về thể chất và tinh thần.
- Tăng cường khả năng giữ thăng bằng và sự phối hợp linh hoạt giữa các bộ phận.
- Giảm cân và duy trì cân nặng ổn định.
- Luyện tập, duy trì ổn định và nâng cao hiệu quả hoạt động tim mạch.
- Phát triển cơ bắp và nâng cao sức mạnh của cơ.
Fitness Skating được xem tương tự như Speed Skating. Nhưng Fitness chủ yếu tập trung vào phát triển thể chất thay cho tốc độ. Với mục tiêu chính là rèn luyện sức khỏe và không hướng tới thi đấu, Fitness được đánh giá với tính giải trí cao hơn, giúp người trượt thư giãn hơn. Khởi động làm nóng cơ là cần thiết trước khi luyện tập. Người trượt cũng cần biết các kĩ năngmtrượt đường xa, và có sự chuẩn bị tốt về mặt thể chất.
Đội ngũ GOX Media House
Trích tài liệu giảng dạy bộ môn Patin tại trường ĐH Thể dục Thể thao TP.HCM do ông Lê Quân biên soạn.